Verdachte Hicham el O.: De reiziger zonder stempels

Op 17 september werd getuige Hicham el O. verhoord. Hij lijkt enigszins een buitenbeentje te zijn omdat hij de meeste van de verdachten niet kent. Hicham wordt verdacht om aan de gewapende strijd in Syrië deel te hebben genomen. Tot voor kort zat Hicham in hechtenis maar is vrijgelaten omdat hij psychische problemen heeft. 

Bij de zitting begon de rechter eerst over zijn verleden: zijn strafblad vanwege vermogensdelicten, het feit dat deze 30 jarige Hicham een drugs- en gokverslaving heeft gehad en werd gezien als ‘het zwarte schaap’ binnen de familie. Op het moment is de Marokkaanse Nederlander werkzaam in de stoffenwinkel van zijn broer, zit in schuldsanering en heeft een kind van zijn ex-vrouw. In de periode na zijn verslavingen en de situatie waarin hij nu verkeert, is er veel gebeurd in het leven van Hicham. Zo heeft hij een avontuurlijke reis gehad in het Midden-Oosten door vier landen bezocht te hebben: Jemen, Saudi-Arabië, Syrië en Turkije.

Hicham sprak tijdens de rechtszaak niet graag en gaf korte antwoorden. Ook tutoyeerde hij de rechters en zijn manier van spreken kwam niet altijd beleefd over, waarschijnlijk geen kwade opzet maar een gewoonte in zijn handelen.

“4,5 jaar geleden heb ik mij meer verdiept in de Islam vanwege persoonlijke problemen waar ik in verkeerde. De Islam leek mij een goede oplossing voor mijn verslavingen en het slechte pad waarin ik zat”.

Hicham ontkende tijdens de moskeebezoeken in aanmerking te zijn gekomen met ronselaars en radicale imams. “Maar u broer zei dit tegen de politie. Deze imam zou vervolgens weggestuurd zijn bij de moskee en bij u thuis lezingen geven.”

“Dat was een leugen van mijn broer. Dat zei hij toen ik in Syrië zat omdat hij zijn broer terug wilde.” Hicham voegde eraan toe dat deze verklaring inmiddels weer is ingetrokken, wat de rechter bevestigde.

De rechter ging door: “Tegen de heer Vos, de reclasseringsambtenaar, heeft u gezegd in aanmerking te zijn gekomen met radicalen die u klaar wilde maken voor de strijd.” Hicham ontkende dit door het een ‘leugen’ te noemen.

Bij een politie-inval zijn bij Hicham’s huis smeekbedes, liederen en lezingen gevonden, van onder andere de Amerikaans-Jemenitische imam Anwal Al Awlaki die in 2011 door een Amerikaans drone is overleden in Jemen. Bij één van de lezingen van Al Awlaki zou ook machine-geweren te horen zijn. “Dat hoor je bij 2 pac ook”.  “Hoe komt u aan deze lezingen?” “Heel makkelijk, tik Anasheed in op Youtube en je ziet een hele lijst”.

Het Midden-Oosten avontuur

In 2012 is Hicham naar Saudi-Arabië gegaan. Het was naar eigen zeggen voor een ‘kleine bedevaart’ en om te studeren aan de Islamitische universiteit in Medina, waar hij zich had ingeschreven. Aangekomen in Saudi-Arabië, zegt de verdachte dat hij niet was aangenomen bij de universiteit vanwege zijn leeftijd (te oud). Daarop is Hicham naar Jemen gegaan, om te studeren. Bij aankomst werd zijn paspoort niet gestempeld, wat achteraf voor een probleem zorgde. Omdat zijn documenten niet helemaal in orde waren, ging Hicham samen met een vriend naar de Nederlandse ambassade in Sanaa. Hicham vertelt dat de ambassadeur zei dat ze moesten wachten tot iemand van de ‘immigratieburo’ zou komen om wat vragen te stellen.

“In plaats daarvan kwamen gewapende mannen ons ontvoeren. We werden geblinddoekt en in de gevangenis opgesloten. Ik heb zes weken, in een kleine ruimte zonder daglicht gezeten.” De verdachte zegt dat ze in het Engels werden ondervraagd en zijn verhaal werd ge-checkt bij de universiteit. “Toen dit klopte, zijn we vrijgelaten en mocht ik naar Turkije. Twee Jemenitische geheime agenten kwamen mee. Weer werd mijn paspoort niet gestempeld. Vervolgens ging ik van Istanbul naar Nederland en bij de controle stonden twee AIVD-agenten voor ons, zij instrueerden de Turkse marechaussee dat ze mijn paspoort niet moesten stempelen.”

Zo kwam Hicham terug naar Nederland maar dit was van korte duur. 4 maanden na dit avontuur, in januari 2013, vertrok hij naar Syrië. Dit keer alleen, volgens eigen zeggen. Op de vraag hoe hij naar Syrië was gereisd, antwoord de verdachte:

”Dit was heel makkelijk; je gaat met het vliegtuig naar Istanbul, vervolgens pak je daar de bus naar de grensstreek en van daaruit loop je naar Syrië”.

“Werd er gecontroleerd? “ “Nee”. “Waren er militairen aanwezig”? “Ja, maar ze lieten je gewoon gaan”. “Waarom bent u naar Syrië gegaan?” Ik wilde in een Islamitisch land wonen. Ik heb daar een appartement gezocht en ik heb een auto-handel opgezet.” De rechter vond het geen bevredigend antwoord en ging door: “Waarom per sé Syrië, er zijn toch meer Islamitische landen?” Hicham reageerde in eerste instantie nonchalant: “Omdat het Syrië is”. Maar herstelde zich: “Omdat ik dacht dat het Assad-regime zou vallen, toen dat niet zo was ben ik ook terug gekomen”.

Bewijzen dat hij in de auto-handel heeft gezeten, heeft hij niet.

Behalve dat Hicham in een Islamitisch land wilde leven, gaf hij ook aan daar te wonen om mensen humanitaire hulp te kunnen verlenen. In deze hoedanigheid zou hij tentenkampen en ziekenhuizen in Aleppo hebben bezocht. De rechter gaf te kennen dat het OM vermoedt dat hij in Syrië was om te strijden wat Hicham absoluut ontkende.

Na enkele maanden in Syrië gezeten te hebben, wilde zijn vriendin Asma met hem ontmoeten, dat gebeurde in het Zuid-Turkse stad Adana. Ze was zwanger en zou Hicham overgehaald hebben om naar Nederland terug te keren. 

 

Het Haags netwerk: Hicham een onbekende?

Vervolgens ging het verhoor over het Haags Jihadnetwerk.

De rechter wilde weten of Hicham Soufiane Z. kende. Dat was het geval. “Waarvan?”
“Van de straten in Den Haag.” “Wist u dat hij naar Syrië zou gaan?” “Dat moet je aan het OM vragen”. Hieruit bleek weer de irritatie tussen Hicham en de rechter. Het was een opéénvolging van ontkenningen aan de kant van de verdachte. Maar Hicham zou later gehoord hebben dat Soufian naar Syrië is vertrokken. Ten tijde dat Hicham en Soufian contact hadden was eerstgenoemde in Syrië en laatstgenoemde in Nederland.

Azzedine C. had Hicham slechts een paar keer ontmoet en Jordy de J. was een periode zijn collega bij telefoonbedrijf Lebara waar veel religieuze jongeren schenen te werken. Moussa L. kende hij wel beter: “We zijn samen opgegroeid aan de spoorwijk in Den Haag.” De rest van de namen die door de rechter werden opgenoemd kende Hicham niet, inclusief Martijn de Koning.

Vervolgens werden een aantal sleutelwoorden genoemd en of deze woorden Hicham iets zeggen: Straat Dawa, Behind Bars, radiozender Ghurabaa, de Ware Religie, Intisaar, Meppelweg. Het zei de verdachte allemaal niets. Eveneens heeft de 30 jarige verdachte geen gruwelijkheden in Syrië gezien, hoewel hij er naar eigen zeggen werkte als hulpverlener.

“U werd Abou Redouan genoemd, klopt dat?” Ook deze naam zegt Hicham niets, als hij zo werd genoemd wist hij er niets van en de naam zou bedacht zijn door de politie.

“Jejoen Bontick heeft gezegd dat hij u gezien heeft in Syrië. U zou hem als gevangenisbewaarder overgebracht hebben van de ene gevangenis naar de andere in Bab el Hawa.” De Belgische teruggekeerde Syriëganger Jejoen Bontick getuigde in de zaak tegen sharia4Belgium. Hij legde belastende verklaringen af en kreeg zodoende strafvermindering maar er wordt getwijfeld aan zijn geloofwaardigheid.

Hicham: “Ja, hij zou ook een foto van mij en mijn kinderen hebben gezien terwijl ik maar één kind heb.” Bij zijn terugkomst heeft de verdachte een gesprek gehad met de AIVD, wat “heel anoniem in een duur hotel” plaatsvond. Over de inhoud van dit gesprek werd niets gevraagd.

Ook stelde de rechter een vraag over wat Hicham tegen de rechter-commissaris had gezegd: “U zei: ‘Ik heb die ideeën niet meer, ik heb er afstand van genomen.’ Welke ideeën?” Volgens Hicham heeft hij niet bedoeld om ‘niet meer’ te zeggen. Nu hij teruggekeerd is, wordt hij door zijn sommige vroegere vrienden als ‘afvallige’, gezien. Sommigen verdenken hem zelfs een informant te zijn voor de AIVD.

Het was een ondervraging met veel vragen, veel ontkenningen en irritaties over en weer. De vele ontkenningen zouden de verdachte ongeloofwaardig kunnen maken, maar vormen geen bewijs op zich.